^[1]توافق‌نامه/تفاهم‌نامه ۲۵ ساله چین و جمهوری اسلامی پیش از نهایی‌شدن به یکی از مهم‌ترین خبرهای داخلی و خارجی ایران بدل شده است. در ایران، مقام‌های دولتی و حکومتی آن را فرصت اقتصادی بی‌نظیر برای مقابله با تحریم‌ها و شکست پروژه آمریکا برای انزوای کامل ایران توصیف می‌کنند و عده‌ای دیگر به ویژه نزدیکان به محمود احمدی‌نژاد و شماری نماینده مجلس و بخش اعظم اپوزیسیون آن را فروختن کشور می‌دانند. در آمریکا، نظر غالب بر آن است که چین زمین دیگری برای تخاصم با ایالات متحده یافته و ضربه دیگری به دولت دونالد ترامپ زده است، هرچند برخی نیز این ائتلاف را مستقیماً ائتلافی علیه ترامپ نمی‌دانند.

جزئیات نخستین «افشاگری» درباره این قرارداد هنوز نهایی‌نشده را که سپتامبر سال گذشته در «پترولیوم اکونومیست» منتشر شد، اینجا ^[2](«چین ۲۸۰ میلیارد دلار در صنایع تحریم‌شده ایران سرمایه‌گذاری می‌کند» ^[2])  بخوانید. نخستین اظهارنظرها درباره این قرارداد و هدف‌های ممکن چین را نیز در این لینک ^[3](بازی چین در زمین تنش‌های ایران و آمریکا ^[3])  بخوانید.

محمدجواد ظریف، وزیر خارجه جمهوری اسلامی سه‌شنبه ۱۴ ژوئیه اعلام کرد که تهران برای نهایی‌کردن قرارداد با پکن دست به کار شده است. در  زیر خلاصه سه نمونه از گزارش‌ها و ستون‌های پرشمار منتشرشده درباره این قرارداد در رسانه‌های انگلیسی‌زبان کشورهای مختلف را مرور خواهیم کرد. رسانه‌های چینی درباره این قرارداد سکوت کرده‌اند.

▪️ چین و ایران با به چالش طلبیدن آمریکا، به یک شراکت تجاری و نظامی نزدیک می‌شوند ـــ فرناز فصیحی و استیون لی مایرز

مقاله نیویورک‌تایمز ^[4] درباره قرارداد چین و ایران به مقاله مرجع دیگر تحلیل‌ها و نوشته‌ها درباره این قرارداد بدل شده است. فرناز فصیحی و استیون لی مایرز، گزارشگران نیویورک‌تایمز با اتکا به پیش‌نویسی ۱۸ صفحه‌ای که در اختیار آنها قرار گرفته، و با اتکا به سخنان مقام‌های ایرانی که نام‌شان برده نشده است، قرارداد احتمالی را «شراکتی گسترده در زمینه اقتصادی و امنیتی» توصیف می‌کنند که «تلاش‌های دولت ترامپ برای انزوای حکومت ایران را خنثی می‌کند.» این پیش‌نویس ۱۸ صفحه‌ای، به ادعای تایمز، برچسب «نسخه نهایی»‌ بر خود دارد.

نکته‌های اصلی گزارش نیویورک‌تایمز از این قرار است: