بر اساس گزارش سالانه سازمان عفو بینالملل درباره اعدام، ۵۱ درصد اعدامهای جهان در سال ۲۰۱۷ (به استثنای اعدامهای به اجرا گذاشته شده در چین) در ایران انجام شده است. از این رو ضروریست برای جلب توجه مخاطب فارسیزبان به این حجم از اعدامها و جریانسازی برای مبارزه با اعدام، به روز ۱۰ اکتبر /۱۸ مهر که به عنوان روز جهانی مبارزه با اعدام نامگذاری شده، توجهی ویژه کرد.
دهم اکتبر بنابر تقویم سازمان ملل متحد روز جهانی مبارزه با اعدام است. قطعنامههای جهانی برای توقف مجازات اعدام به عنوان اولین قدم در راه لغو کامل این مجازات غیرانسانی، اولین بار در سال ۲۰۰۷ و دومین بار در سال ۲۰۰۸ در مجمع عمومی سازمان ملل به تصویب رسیدند.
بان کی مون، دبیرکل وقت سازمان ملل در سالهای ۲۰۰۸ و ۲۰۱۰ گزارشی از آخرین تحولات مربوط به توقف و لغو اعدام در کشورهای مختلف را به مجمع عمومی این سازمان ارائه کرد. در این قطعنامهها بر توقف مجازات اعدام تاکید و گفته شد مجرم، به اعتبار انسان بودن، دارای حق حیات و بسیاری حقوق دیگر است و قانونگذار و سیستم قانونگذاری حق ندارد به صرف مجرم بودن و ارتکاب جرم این حقوق را از فرد سلب کند.
قوه قضاییه جمهوری اسلامی اما در حالی هنوز بر منطق «چشم در برابر چشم» و «کشتن به خاطر عبرت دیگران» اصرار دارد که با این رویکرد، ایران در صدر فهرست «جلادترین حکومتها» قرار گرفته و از میان ۹۹۳ (حدود هزار) اعدامی که سال گذشته در ۲۳ کشور جهان ثبت شده، دستکم ۵۰۷ مورد در ایران رخ داده است.
اعدام همچنان و با وجود اعتراضهایی که به آن میشود، به عنوان «مجازاتی بیبازگشت» در جمهوری اسلامی به کار گرفته میشود و گوش شنوایی برای شنیدن اعتراضها و پیشبرد روند لغو آن وجود ندارد. در مقابل، شمار کشورهای لغو کننده مجازات اعدام یا کشورهایی که تصمیم گرفتهاند این مجازات را اجرا نکنند، با اضافه شدن گینه و مغولستان در حال حاضر به ۱۴۲ کشور رسیده است.
رها بحرینی، حقوقدان و پژوهشگر سازمان عفو بینالملل در امور ایران، ۲۳ فروردین امسال در گفتوگو با زمانه ضمن ابراز تاسف از شمار بالای اعدامشدگان در ایران در سال ۲۰۱۷ گفت:
«این خیلی دردناک است که ایران تا این حد از پیشرفتهایی که در حوزه اعدام در سطح جهان صورت میگیرد، عقب افتاده. این در حالی است که گزارش سالانه عفو بینالملل با اشاره به روند جهانی کاهش اعدام و تحولات مثبتی که بهخصوص در منطقه جنوب صحرای آفریقا اتفاق افتاده، در کل تصویر مثبت و امیدوارکنندهای از وضعیت اعدام در جهان نشان میدهد و در واقع به وضوح نشان میدهد اکثر کشورهای جهان دارند این مجازات را کنار میگذارند و به تاریخ میسپارند.»
با وجود این دستکم ۲۱ هزار و ۹۱۹ نفر در کشورهای مختلف زیر حکم اعدام هستند و به همین دلیل ادامه تلاشها برای لغو مجازات اعدام در سراسر جهان از اهمیتی ویژه برخوردار است.
به بهانه روز جهانی مبارزه با اعدام، مجموعهای از تازهترین مطالب منتشر شده در زمانه درباره اعدام و مبارزه با اعدام در پروندهای گردآمدهاند که پیش روی شماست: